بررسی حقوقی آزادی مشروط زندانیان

موضوع : بررسی حقوقی آزادی مشروط زندانیان

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

چکیده
آزادی مشروط به عنوان مهمترین موجب قانونی فرصت و مجالی است که پیش از پایان دوره محکومیت به محکومان در بند داده می شود تا چنانچه در طول مدتی که دادگاه تعیین می کند از خود رفتاری پسندیده نشان دهد و دستورهای دادگاه را به موقع به اجرا گذارند از آزادی مطلق برخوردار شوند. سابقه آزادی مشروط در کشور ما نشان می دهد که در دوره های مختلف قانونگذاری همواره مورد توجه قانونگذاران بوده است و این امر نمایانگر توجه خاص آنان به اصلاح و درمان و بازسازی اجتماعی محکومان است. لکن شیوه ی اجرای آن با تفاوتهایی همراه بوده است. نظر به تغییر شرایط آزادی مشروط در ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲  و اخف بودن آن نسبت به ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و اهمیت و لزوم اجرای آن در خصوص محکومان واجد شرایط  لازم می آید که این ماده با دقت و موشکافی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. برابر ماده ۵۸ در مورد محكوميت به حبس تعزيري، دادگاه صادر كننده حكم مي‌تواند در مورد محكومان به حبس بيش از ده سال پس از تحمل نصف و در ساير موارد پس از تحمل يكسوم مدت مجازات به پيشنهاد دادستان يا قاضي اجراي احكام با رعايت شرايط ۴ گانه مندرج در آن حكم به آزادي مشروط را صادركند.
کلید واژه: اصلاح محکومین، آزادی مشروط، کاهش جمعیت کیفری زندان
مقدمه
مطابق ماده ۱ قانون آیین دادرسی کیفری دستگاه قضا با مجموعه قواعد و مقررات آیین دادرسی در مرحله دادسرا نسبت به کشف جرم و تعقیب متهم اقدام و با انجام تحقیقات مقدماتی پرونده را جهت رسیدگی و صدور رأی در مرحله دادگاه آماده می نماید . رأی(محکومیت) صادر شده پس از طی تشریفات قانونی نسبت به محکوم به مرحله اجرا در خواهد آمد و در واقع نوبت به اجرای مجازات می رسد.  در صورت صدور محکومیت حبس  با معرفی محکوم علیه به زندان اجرای مجازات شروع می شود و طبیعتاً محکوم می بایست تا پایان دوران محکومیت در زندان بماند تا با محرومیت آزادی و محرومیت از پرداختن به حرفه، ممنوعیت از سکونت در محل اقامت خود، دوری از خانواده و ممنوعیتهای دیگر که مهمترین آن رفت و آمد است ( اردبیلی ،۱۳۸۵، صفحه ۱۶۲) کیفر دیده و با تصمیم بر اصلاح خود در طی دوران محکومیت آمادگی حضور مجدد در جامعه را پیدا کند. اما گاهی اوقات به موجب قانون شرایطی فراهم می آید که محکوم پیش از تحمل کل محکومیت صلاحیت آزادی از زندان را پیدا می کند.
آزادی مشروط به عنوان مهمترین موجب قانونی فرصت و مجالی است که پیش از پایان دوره محکومیت به محکومان در بند داده می شود تا چنانچه در طول مدتی که دادگاه تعیین می کند از خود رفتاری پسندیده نشان دهد و دستورهای دادگاه را به موقع به اجرا گذارند از آزادی مطلق برخوردار شوند.( اردبیلی ،۱۳۸۵، صفحه ۲۴۸)
سابقه آزادی مشروط در کشور ما نشان می دهد که در دوره های مختلف قانونگذاری همواره مورد توجه قانونگذاران بوده است و این امر نمایانگر توجه خاص آنان به اصلاح و درمان و بازسازی اجتماعی محکومان است. لکن شیوه ی اجرای آن با تفاوتهایی همراه بوده است.
با صدور حکم بر آزادی مشروط ضمن اجرای قسمتی از مجازات غرض از اهداف و ویژگی های مجازات حاصل گردیده است چرا که:
اولاً جامعه به مجرم اجازه نداده است تا بتواند از کیفر فرار کند و قانون را بی ارج بشناسد؛ لذا جامعه وظیفه خود را در اجرای کیفر انجام داده است.(نوربها، ۱۳۸۹، صفحه۴۳۰)
ثانیاً سیاست گزاران کیفری آزادی مشروط را یکی از ابزارهای مقابله با تکرار جرم شناخته و امیدوارند که تهدید اجرای مجازات در مدت آزادی مشروط تغییر مطلوبی در رفتار محکومان پدید آورد.
ثالثاً ابراز رحم و شفقت نسبت به کسانی که با رفتاری نیکو آثار تنبه و پشیمانی  از خود  بروز داده اند کاملاً سزاست. علاوه بر آنکه هدف عدالت کیفری وقتی با اصلاح بزهکاران تأمین شد ادامه مجازات بیهوده است؛( اردبیلی، ۱۳۹۳،صفحه ۲۴۹)
مضافاً اینکه محیط زندان هرچند خوب و سالم باشد یک محیط ثانوی است و بزهکار در محیط اجتماعی اولیه بهتر می تواند رشد سالم داشته و پرورش پیدا کند.
رابعاً، احساس امنیت جامعه از مجرم وقتی حاصل می شود که برهکار با طی دورانی از محکومیت آمادگی برای بازگشت به جامعه و پذیرش در گروه را پیدا کرده باشد و نیز این مسأله که مجرم حس می کند دوباره می تواند به جامعه بازگردد، از نظر روانی برای وی حایز اهمیت است.( نوربها، ۱۳۸۹، صفحه ۴۳۰)
نظر به تغییر شرایط آزادی مشروط در ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲  و اخف بودن آن نسبت به ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و اهمیت و لزوم اجرای آن در خصوص محکومان واجد شرایط  لازم می آید که این ماده با دقت و موشکافی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. در مقاله حاضر ضمن بیان متن ماده ۳۸  قانون سابق، فصل هشتم قانون جدید «نظام آزادي مشروط»  مواد ۶۱- ۵۸ از جنبه های مختلف و در ۶  بند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
ماده ۳۸ : هر کس برای بار اول به علت ارتکاب جرمی به مجازات حبس محکوم شده باشد و نصف مجازات را گذرانده باشد، دادگاه صادر کننده دادنامه محکومیت قطعی می تواند در صورت وجود شرایط زیر  حکم به آزادی مشروط صادر نماید:
فهرست مطالب
چکیده    1
کلید واژه:    3
مقدمه    4
بند اول: شرایط مربوط به طبیعت مجازات    7
بند دوم: شرایط مربوط به حکم    8
بند سوم: شرایط خاص مربوط به محکوم    10
بند چهارم: تشریفات اعطای آزادی    12
بند پنجم: مدت آزادی مشروط و شرایط ضمن مدت    13
بند ششم: تبعات آزادی مشروط    15
نتیجه گیری    16
منابع    17